Kuzeydoğu Suriye’de gerçekleşen “Kürt Ulusal Birlik Konferansı,” sadece Suriye’de değil, aynı zamanda Irak, İran ve Türkiye’de de dikkatle izlenen sürecin önemli bir halkasıdır. Kongre öncesinden çok ciddi ön görüşmeler yapıldı. Özellikle Mazlum Kobani, Mesut Barzani, Neçirvan Barzani, Bafel Talabani ve PKK yöneticileri gibi pek çok politik aktör önemli rol oynadı. KCK, KNK, KDP, YNK, DEM Parti, DBP ve TJA gibi Suriye dışında Kürtleri temsil eden politik partiler, Birlik Konferansı’nın başarıya ulaşmasına kayda değer katkılar sundu. Bunun yanı sıra, ABD ve Fransa gibi bölgede etkili olan uluslararası güçler, konferansın gerçekleştirilmesi için güçlü ve etkili bir diplomatik katkı sağladı.
Esad rejiminin devrilmesi ve HTŞ’nin uluslararası güçlerin aktif desteğiyle Şam’a yerleştirilmesinden sonra ortaya çıkan politik tablo hem Suriye’yi hem de tüm Ortadoğu’yu etkileyecek bir sürecin başlangıcını oluşturdu. Kuzeydoğu Suriye’de yaklaşık 12 yıldır kurulan ve kurumsal yapısıyla ön plana çıkan Özerk Yönetimin ve özellikle Kürtlerin geleceğiyle ilgili önemli tartışmalar gündeme geldi. Suriye’de Kürtler arasında kurulacak stratejik ve kalıcı bir ittifakın, Şam’daki geçici yönetim üzerinde ciddi bir politik etki yaratacağı ve uluslararası arenada geniş destek göreceği sıkça vurgulandı. Bu nedenle, Suriye’deki “Kürt Ulusal Birlik Konferansı,” beklenenden çok daha ciddi politik ve toplumsal sonuçlara yol açacaktır.
Konferansta Kim, Nasıl Bir Mesaj Verdi:
- Mesut Barzani’nin mesajı danışmanı Dr. Hemîd Derbendî tarafından okundu: “Biz barışçıl ve diplomatik çözümleri destekliyoruz. Kürt halkının hakları için mücadelesini sürdürmesini ve bu hakların anayasal çerçevede güvence altına alınmasını umuyoruz. Kürt halkının tüm meşru haklarına ulaşmasını temenni ediyoruz,” ifadelerine yer verildi.
- Mazlum Abdî (QSD Genel Komutanı): “Bu konferans parçalanmak ve bölünmek için değil, aksine birlik içindir. Kürtlerin birliği aynı zamanda Suriye’nin birliğidir, Kürtlerin güçlenmesi Suriye’nin de güçlenmesidir. Merkezi olmayan, demokratik ve herkesi kucaklayan bir Suriye istiyoruz. Bugün burada toplanarak Kürtler konferansını gerçekleştiriyor, siyasi programını belirliyor ve kararlarla Kürt halkının haklarına ulaşmayı hedefliyor. Bu konferansın Rojava’nın birliğini sağlayacağına ve tüm Kürdistan’da, ulusal birlik için ön adım olacağına inanıyorum”
- KCK Yürütme Konseyi Eşbaşkanlığı’nın mesajda: “Dört parça Kürdistan’ın kazanımlarının korunması ancak ulusal birlik ile mümkündür. Birlik olmadığı zaman işgalci güçler, Kürt siyasi güçlerini karşı karşıya getirmekte ve bu da işgalin devam etmesine yol açmaktadır. Ulusal Kongre’nin ve ulusal birliğin gelişmesi Kürtlerin anayasal kazanımlarını garanti altına alacaktır” ifadeleri kullanıldı.
Rojava Kürt Birliği ve Ortak Tutum Konferansı Bildirisini Yorumlarsak:
- Tarihsel bir misyon içeriyor: Rojava Kürt Birliği ve Ortak Tutum Konferansı, uzun süren diyaloglar ve katılımcıların çabaları sonucu, 26 Nisan 2025’te Qamişlo’da düzenlenmesi stratajik bir öneme sahiptir. Kürt partileri, sivil toplum örgütleri, kadın hareketleri, bağımsız aktivistler ve Suriye Kürtlerinin farklı bölgelerinden temsilciler bu konferansa katılmış olmaları toplumsal alt yapısının ne kadar güçlü olduğunu gösterdi.
- Hedefler: Suriye’nin inşasında Kürt politik güçleri arasında bir ortak görüş oluşturmak, demokratik bir Suriye’nin geleceğini birlikte şekillendirmek ve Kürt sorununun çözümünü sağlamak konferansın temel bir amacı olduğu ilan edildi.
- Kürt Mücadelesi: Kürt halkı, ulusal haklarına ulaşmak ve baskıları ortadan kaldırmak için yıllardır mücadele etmektedir. Bu ulusal mücadele, Suriye’de çoğulcu ve demokratik bir sistemin inşasıyla ortak bir yol izlemektedir. Konferans bunun garantisi olduğunu ilan etti.
- Çözüm Arayışı: Tarihi sorumluluklar ve sürecin gereklilikleri doğrultusunda, Kürt politik güçleri arasında ortak bir perspektifin oluşturulması ve Kürt sorununun demokratik, ademi merkeziyetçi bir çözüme kavuşturulması gerektiği kongre bildirgesinde özel olarak vurgulandı.
- Sonuçlar: Farklı bölgeler Kürtleri temsil eden konferansa katılanların ortak değerlendirmesi, Kürtlerin anayasal haklarını güvence altına alan ve siyasi, toplumsal, askeri kurumlarda etkin katılımını sağlayan bir belgeyi onayladıklarını açıkladılar. Bu belge, kadın haklarına, çok uluslu, çok dinli ve çok kültürlü bir kimliğe dayalı bir çözüm sağlamaktadır. Kürtlerin ortak iradesi aynı zamanda Kürtlerin stratejik çıkarlarının korunmasına hizmet edeceği açıktır.
Konferansın Politik Yansımaları:
Konferans, sadece Suriye’deki Kürtler için değil, Irak, İran ve Türkiye’deki politik süreçler açısından da önemlidir. Kuzeydoğu Suriye’de kurulan Özerk Yönetim’in ve buna bağlı Kürt hareketlerinin geleceği üzerine çeşitli tartışmalar sürmektedir. Bu konferans, Kürtler arasında stratejik bir iş birliğinin kurulmasının Şam’daki geçici yönetim üzerinde ciddi etkiler yaratabileceğini ve uluslararası destek kazanacağını bir kez daha gösterdi.
Konferans Kürtlerin geleceği için yeni bir yol haritası belirledi
Konferans, Ortadoğu’nun değişen güç dengeleri içinde Kürt ulusal birliğinin önemini pekiştirdi denebilir. Ayrıca, Kürtlerin 12 yıldır inşa ettiği ademi merkeziyetçiliği esas alan çoğulcu/demokratik model, geçici Şam yönetiminin oluşturmak istediği modelinin tam karşıtıdır.
Suriye’de demokratik siyasetin ve demokratikleşmenin temsilcisi olarak Kürtler, çok daha fazla ön plana çıkarılacak ve Şam’da politik etkileri ciddi oranda artacaktır. Geçici Şam yönetimi karşısında Kürtlerin tek merkezli bir güç olarak hareket etmeleri durumunda, uluslararası güçler Demokratik Suriye Güçleri’nin (SDG) askeri rolünü daha fazla ön plana çıkaracaktır. Önümüzdeki süreçte SDG’nin, Suriye’nin tamamında etkin bir rol oynayacağını öngörmek yanlış olmaz.
SDG’nin askeri gücünün tam anlamıyla bir ordu statüsüne yükseltilmesinin ardından, ABD merkezli uluslararası koalisyon güçlerinin aşamalı olarak çekilmesi için hiçbir engel bulunmamaktadır.
Suriye’deki Kürtler arasında sağlanan ittifakın, özellikle Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) üzerinde de önemli bir politik etki yaratması kaçınılmazdır. Bu sayede IKBY’de, partilerin dar grup çıkarlarını aşan yeni bir sürecin başlaması gündeme gelecektir.
Uluslararası ve bölgesel gelişmelere bağlı olarak, Ortadoğu’daki tüm Kürt politik gruplarının ve sivil toplum örgütlerinin katılımıyla bölgesel düzeyde bir “Ulusal Kongre”nin toplanması için nesnel zemin oluşmuş durumdadır. Böyle bir kongrenin toplanması, Ortadoğu’da şekillenen yeni güç ilişkilerinde Kürtlerin oyun kurucu bir rol üstlenmesini sağlayabilir.
Önümüzdeki 10-15 yıl içinde, Ortadoğu’nun haritaları yeniden çizilirken bu tarihsel ve politik değişimin merkezinde Kürtlerin olacağı herkesin kabul edeceği bir realiteyi oluşturuyor. Ancak, bu olasılığın başarıyla hayata geçirilebilmesi, Kürt politik güçleri arasındaki ilişkilerin ulusal çıkarlara göre yeniden tanımlanmasına bağlıdır
