Güncel HaberlerMakaleler

ALİ CANDAN: YENİ DELİ ÇAR PUTİN’İN HAMLELERİ VE TÜRKİYE


Ukrayna’yı haftalardır 190 bin askerle kuşatma altında tutan yeni Rus Çarı Deli Putin, Ukrayna’nın doğusundaki Donetesk ve Lugansk’ın bağımsızlığını tanıdığını dünya kamuoyuna açıkladı. Hem de ABD ve AB ülkelerini bütün tehdit ve uyarılarına rağmen belirlediği stratejiyi uygulamaya koydu. Böylelikle Moskova’nın ne kadar kararlı olduğunu da göstermiş oldu.

ABD, İngiltere, Almanya, Fransa, NATO ve AB başta olmak üzere dünyanın bir çok ülkesinde gelen tepkilere paralel olarak sert yaptırımların uygulamalarının  uygulanacağı açıklandı. Bir Kiev’e bir Moskova’ya gülücükler atan ama nerede durduğunu bilemeyen AKP iktidarı temsilen cumhurbaşkanı, küresel krizi oluştan Ukrayna gündemi içerisine kendisine yer bulmaya çalışsa da pek kimsenin ciddiye aldığı yok.   Bazen kendisine arabulucu misyonu yüklüyor ve Putin’le görüşmek için küçük bir işaret bekliyor. Ancak ABD ve AB liderleriyle haftada birkaç görüşme yapan Rusya’nın yeni Deli Çar Petro, ‘iş bitirici’ cumhurbaşkanımıza pas vermiyor.

 

Yeni deli Petro Putin, gerilimi son dakikaya kadar tırmandıracak. Elini yüksek tutarak ABD ve AB’den alabildiği en yüksek tavizleri alacak. Sonra vitesi geriye takacak.  Yaşasın pragmatizm. Bu arada Putin’in yarattığı iki bağımsız devlet gerilimi tırmandırma oyunundaki ilk büyük kazanımı oldu. Bu hamle dünyada büyük yankı uyandırdı. Ezilen, sömürge statüsünden bile geri olan Kuzey Kürt halkı. Federal Güney ve Özerk Rojava için mükemmel bir fırsat tahterevallisi yarattı. Bu iki günde doğan yeni dengeleri Kürt siyasal aklı eğer doğru kullanabilirse kısa vadede Güney devletleşir. Rojava en az Federal statü elde eder. Kuzeyde orta vadede özerkliği kazanır.

 

Çin’in eski İpek Yolu’nu kullanıp geliştirmek üzerine kurduğu Yüzyıllık ‘Tek Yol Tek Kuşak Projesi’ güzergahı üzerindeki onlarca devleti parçalayacak ve onlarca yeni devlet kuracağını tüm dünya biliyor. İşte Çar Deli Putin “hiç bir yasa ve yasak tanımadan bu projenin ilk meyvesini ben yiyeceğim” dedi ve  bunu uygun hamleler yaptı. En güzel meyve yasak olan meyve değil miydi. Şimdi asıl mesele Putin nerede duracağını bilecek mi? Yoksa önündeki tüm meyveleri tıka basa yeme arzusuyla yanarak kendini ve periferisini yakacak mı? Bu sorunun cevabı: Putin bir noktada duracak. Çünkü Deli Petro’da çağının en illeri zekâsına sahipti ve en illeri icraatlarına imza atmıştı. Bu nedenle dâhilere onları anlama kapasitesinde olmayanlar deli der. Bir kaç hafta içinde dünya tıpkı Kırımın işgaline alıştığı gibi bu yeni denge durumuna alışacak.

 

Kapitalizmin kendini her duruma uyarlama yeteneği var. Biraz zaman geçince piyasa bu yeni duruma uygun yeni dengeleri belirleyerek uyum sağlayacaktır.  Küresel sistemin mutlak büyüyen yeni gücü Çin, çıkardığı yangını Bejing’de ÇKP Politbüro üyeleriyle hep birlikte oturup keyif çubuklarını tüttürmüş seyrediyor olacaklar. Para Tanrıları Çin’in yanında çoktan yerini almışlar. Çin’i ağır ama sağlam adımlarla yakın geleceğin dünya liderliğinde önemli söz sahibi olma konumuna taşıyorlar. Bu nedenle Çin, Ukrayna krizinde Rusya’nın yanında yer alması, küresel liderlik rolünü ele geçirme stratejisiyle uyumludur.

 

ABD’nin tek kutuplu dünya egemenliği beklenilen sonucu vermedi ve yeniden çok kutuplu dünya Çin, ABD, RUSYA, AB’nin etkili olduğu bir geçiş sürecine evirildi. Ukrayna krizi ‘çoklu’ dünyanın yeni bir işareti olarak da okunabilir. ABD’nin liderlikten çöküşünün çatırtı sesleri ve Çin’in yükselişinin ayak sesleri gelmeye başladı. Bu süreç on yirmi yılda sürebilir. Ama durdurulamaz. Durdurulabilmesi için ABD’nin Asya Pasifike yığdığı ve yığacağı güçlerle orayı cehenneme çevirmesi gerekir ki, buda dünyadaki yaşamın sonunu getirebilir. O zaman kapitalizmin tanrıları para kazanamaz. Bu nedenle böyle bir kaosa izin veremezler. Ukrayna krizi sadece bir iki bölgenin Rus yanlısı güçlerin denetimine geçerek tek taraflı ‘bağımsızlık’ ilan etmeleri olmayıp çok daha stratejik denklemin hamlelerinden biri olarak okunması gerekir. Bu büyük oyunda AKP’nin kontrol ettiği Türkiye’ye yer veril

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir